Рубрика: Новости
AiMap. Telegram-дағы бот суицидпен күресе ала ма?
– Әлішер мырза, AiMap қандай жоба?
– Жобамызға қызығушылық танытқаныңызға рақмет. AiMap IT компаниясын құру идеясы қоғам сұранысы бойынша пайда болды деуге болады. AiMap-тың қазіргі командасы бұрын Kazdream IT холдингінде жұмыс істеген. Онда экстремизм мен терроризмнің алдын алу, әлеуметтік мәселелерді ІТ-технология көмегімен шешу мақсатында түрлі жоба жасадық. Уақыт өте келе ІТ-шешімдер ғана емес, жалпы қоғамдағы әлеуметтік мәселелер алаңдата бастады.
AiMap IT компаниясының қызметкерлері министрлік пен әкімдікте, өңірлердегі мемлекеттік органдарда жұмыс тәжірибесі бар. Жұмыс кезінде қоғамдағы актуал мәселелер анықталды. Мәселенің шешімін ІТ технологияның көмегімен тапқанда бюрократия, уақыт пен ресурсты ұтатынымызды білдік. Классикалық әлеуметтік зерттеулерде, сауалнамаларда адамдар шынайы жауап бермеуі мүмкін. Ал ІТ-технология деректерді бірден анықтай алады.
Қазақстанда 2021 жылы 105 жасөспірім суицид жасаған, тағы 200-ге жуығы өзіне қол салмақ болған деген дерек бар. Денсаулық сақтау министрлігінің мәліметінше, еліміз суицид бойынша Орталық Азия елдері арасында алғашқы үштікке кіреді. Мұндай көрсеткішті көрген соң мәселенің алдын алуға тырыстық.
Негізінен Қазақстандағы IT саласы дамып келеді. Кейінгі бес жылда біз ТМД елдерінде баламасы жоқ ондаған өнім жасай алдық. Алайда ІТ-нарықта әлеуметтік мәселелерді шешуге бағытталған және халықты интернеттегі кесірі бар контенттен қорғайтын өнімдер әлі де жетіспейді.
– Telegram-бот қандай алгоритм бойынша жұмыс істейді?
– Интернетте адам өміріне, психологиясына қауіпті деструктив ақпарат пен идея тосқауылсыз тарайды. Әлеуметтік зерттеулер бойынша адамның суицид жасауына оның әлеуметтік желідегі тұтынатын контентінің де әсері бары белгілі болды. Жобаны дайындап жатқанда әлеуметтік желілерде адамды депрессияға түсіретін және суицидке итермелейтін топтарды анықтадық. Олар адамды суицид жасауға ашық түрде шақырмаса да, «Өмір азапқа толы», «Өмірден мән іздеме», «Махаббат деген — бір-бірің үшін өлімге дайын болу» деген мазмұндағы жазбаларды жариялайды. Бір қарағанда мұндай топтардың еш зияны жоқ боп көрінуі мүмкін, бірақ кейінірек олардың контенті адамды жаман ойға үндейді.
Түрлі ойын, квест арқылы да әсер ететін топтар кездеседі. Әсіресе, балалар мен жасөспірімдер ойынға, тапсырма орындап, ұпай жинауға құмар болады. Мұны теріс пиғылда қолданатындар адамдарды өзіне тәуелді етуді, зиян әрекет жасауға итермелеуді көздейді.
Оригинал: https://baribar.kz/186680/aimap-telegram-daghy-bot-suitsidpen-kurese-ala-ma/
Kazakh intelligence generates local cyber industry with Kazdream
САНА. Цифрлық құқық. Жайнагүл Төлеміс
Даурен Тулебаев о том, как с нуля создал IT-компанию и за 7 лет превратил ее в холдинг с 450 сотрудниками
Я, собственник и руководитель IT-холдинга Kazdream. Когда я учился в школе, часто смотрел зарубежные фильмы, планировал жить и учиться в США, чтобы реализовать свою американскую мечту. Но постепенно понял, что не хочу создавать что-то ценное в другой стране. Захотел сделать что-то полезное в Казахстане и реализовать мечту здесь.
После окончания университета, я работал в государственных органах. В 30 лет решил полностью уйти в информационные технологии. В 2014 году с нуля открыл компанию вместе с группой единомышленников-программистов. Мы начали с разработки сайтов и программ. Зарабатывали первичный капитал. Первое время арендовали квартиру вместо офиса, покупали компьютеры и ноутбуки на OLX или в ломбардах. Пробовали участвовать в государственных тендерах, но выбрали другой путь. Ушли в продуктовую разработку, работали в сфере искусственного интеллекта, сбора и анализа данных, информационной безопасности.
За семь лет мы достигли хороших результатов. Думаю, мы входим в топ-3 успешных IT-компаний страны. Я вошел в состав IT-совета при Президенте, в советы по цифровизации при акиматах Нур-Султана и Алматы. У нас около 450 сотрудников, среди которых 360 разработчиков. Мы уже создали и уже успешно продаем 25 продуктов. Наши системы обрабатывают три терабита в секунду — это крутой показатель. А на наших продуктах хранится больше 25 петабайт данных.
Мы работаем на рынке Казахстана. Сейчас у холдинга три офиса, два в столице и один в Алматы. Около 350 клиентов. Из них больше 300 частные корпорации и компании, а остальные государственные органы.
О корпоративной культуре
Я не изменяю принципам, которые сформировал в самом начале, когда создавал компанию.
Во-первых, считаю, что лучших специалистов можно привлечь не деньгами, а отношением. Мы создаем для сотрудников такие условия, чтобы им было комфортно работать. Например, у нас свободный график. Можно прийти в любое время, главное выполнять свои задачи. В результате, когда мы проводили опрос среди сотрудников, выяснилось, что люди работают у нас благодаря условиям работы, атмосфере. А финансовый критерий стоит на девятом месте.
Лучших специалистов можно привлечь не деньгами, а отношением
Во-вторых, мы уделяем большое внимание подбору и приему людей. Мы не берем слабых ребят или «среднячков». Сразу выбираем сильных. Такие люди становятся единомышленниками и заряжают друг друга.
В-третьих, я придерживаюсь принципа открытости: люди в команде могут открыто высказать свое мнение. Раз в месяц я выступаю перед всеми сотрудниками и отвечаю на вопросы, которые они готовят заранее.
Мне нравится мысль, что надо сначала создать все условия для команды, а потом уже спрашивать с нее. У нас в штате работает три преподавателя английского языка, и сотрудники могут бесплатно проходить обучение. Также есть штатный психолог. Сотрудники могут выбрать и пройти любое обучение за счет компании. Еще в компании есть клубы по интересам. Например, мы проводим свои турниры по кибер-спорту. Можно бесплатно заниматься в тренажерном зале. Также мы создали свой благотворительный фонд, куда члены команды по желанию перечисляют процент от своей зарплаты. За полгода собрали семь миллионов тенге и помогли детям с онкологическими заболеваниями.
Каким должен быть руководитель
Я приверженец бирюзовых компаний по классификации Фредерика Лалу. По его мнению, самые эффективные команды — это те, которые сами выбирают своего руководителя. Поэтому в моем понимании, руководитель — это лидер. Тот, за кем идут другие. Еще это человек, который должен обучать других, потому что он более опытный в личном и профессиональном плане.
Чтобы быть лидером, нужно развивать в себе харизму, порядочность, решительность, эмпатию. К тому же важно уметь вселять в других людей уверенность.
Когда нас было пятеро, я занимался всем: и кадрами, и продажами, и закупками. По мере роста компании делегировал функции другим людям. А когда в компании сформировалось больше десяти Департаментов и появилось больше 400 сотрудников, естественным путем перешел на уровень стратегического управления. Сейчас я практически не участвую в операционной работе. За все аспекты отвечают Директора департаментов. А я слежу за тем, чтобы бизнес рос, развивался.
Я никогда профессионально не обучался тому, как управлять компанией и развивать ее. Поэтому подыскиваю подходящий университет, для получения степени MBA. Буду делать это без отрыва от производства. Также мне интересно такое направление, как коучинг. Потому что моя задача обучить крутых директоров, поделиться с ними своим опытом.
О преимуществах и сложностях
Позиция лидера дает возможность постоянно знакомиться с новыми людьми, партнерами, клиентами. Для меня ценно, что, будучи руководителем я могу общаться с большим количеством талантливых людей. Они заряжают меня.
Еще мне приносит кайф, возможность создавать новое из ничего.
Будучи руководителем, я могу общаться с большим количеством талантливых людей
Первая сложность, с которой мы часто сталкиваемся — диагностика подчиненных. Иногда человек приходит в команду, проходит испытательный срок, но через несколько месяцев приходится расставаться. Это значит, что за период отбора мы не поняли, что этот кандидат токсичный. И это один из главных фейлов, которые может сделать лидер. Потому что такие сотрудники могут демотивировать команду, подорвать доверие со стороны клиентов.
Вторая сложность в том, что иногда приходится принимать сложные судьбоносные решения. Например, закрыть нерентабельный проект или продолжать инвестировать, не понимая, какой будет результат. А за каждым проектом стоят люди, которые вложили в него много сил.
Третья сложность — ответственность перед сотрудниками. Все они хотят знать, какое будет будущее компании, а значит, и их будущее. А условия рынка меняются постоянно и быстро, поэтому делать прогнозы сложно.
Был момент, когда я работал по 16 часов в сутки, без выходных. Многие руководители проходят через это. В результате я перегорел и вывел для себя несколько правил. Первое — бронировать время как для деловых, так и для личных дел. Даже если вы хотите почитать книгу в течение часа или прогуляться с детьми. Второе — вносить все дела в календарь и шерить его сотрудникам, чтобы они знали, чем вы заняты в данный момент. Третье — до обеда я решаю внутренние вопросы, после обеда выезжаю на встречи.
О планах
Новая сфера, которая нам интересна — MedTech. Мы хотим создавать программные продукты в сфере медицины. Также считаем, что можно попробовать силы в сфере образования.
Постепенно мы двигаемся в сторону экспорта. Я вижу, что наши специалисты по уровню компетенций не уступают зарубежным. А значит, и наши продукты могут конкурировать с зарубежными.
В планах вывести наш благотворительный фонд за рамки компании. Хотим, чтобы IT сообщества в Казахстане подключались к нашей работе.
Butterfly Effect unveils Triton, Holland joins Shield Capital, HiJojo helps Kela, Kent lobbies for Trinity cyber
Kazakhstan’s Butterfly Effect aims to get into the Gulf via partnerships with UAE’s state-owned cyber groups
AITechLab жасанды интеллект көмегімен адамды көзі арқылы ғана тану жолын әзірледі
— AITechLab технологиясы қандай мәселені шешеді?
— Біздің технология жасанды интеллект көмегімен адамды, заттарды тани алады. Өнім Face-tracking деп аталады. Бастапқы мақсатымыз миллиардтаған деректің ішінен адамды танып, оның кім екенін анықтау болды. Тіпті, көзілдірік таққан, бетперде, бас киім киген адамды оңай тануы керек деген мақсат қойылды. Қазір технологияға объектілерді тануды үйретіп жатырмыз. Мысалы, адамның қолындағы заттарды оңай тануы керек.
Стартабымыздың идея авторы — Сейілбек Мықтыбеков. Бұл идея бізге 2 жыл бұрын келді, негізгі жұмысымыздан тыс уақытта айналысып жүрдік. Командада қазір 10 адам бар. Ең әуелі шетелдік нарықтың математика моделін зерттей бастадық, олардың қандай қатесі бар, Қазақстан азаматтарын қалай таниды — соның бәрін зерттей келе жаңа моделін жасадық.
— Ashyq мобайл қолданбасымен интеграция қандай нәтиже береді?
— Ол — AITechLab технологиясын қолданудың бір шешімі ғана. Ashyq-пен интеграция жасалса, адамдар QR-кодты сканерлермейді, олардың коронавирусқа байланысты мәртебесін бейнекамера арқылы көре аламыз.
Сол арқылы күзетшінің коронавирус жұқтыру қаупін азайтамыз. Себебі ол бұрынғыдай есіктің алдында тұрмайды, ешкіммен тікелей қарым-қатынас жасамайды. Кірген адамдарды кабинетінде отырып-ақ, компьютерден немесе мобайл телефонынан бақылай алады. Ал «қызыл» мәртебесі бар адам кірсе немесе күмәнді зат ұстаған адам кірсе, сол сәтте шығып, тексере алады.
Мұндай мүмкіндік құқық қорғау органдарына да қызық болуы керек. Бұл технология арқылы қылмыскерлерді де тану мүмкіндігі бар. Адам көп жүретін жерлерге камералар қойып, жүйеге біздің технология орнатылған болса, онда іздеуде жүрген адамның дерегін енгізіп қоюға болады.
— Стартап қазір қандай сатыда жұмыс істеп жатыр?
— Ashyq-пен интеграция жасау бойынша министрлікпен келіссөз жүргізіліп жатыр. Ондағы мақсатымыз — өнімді нарыққа шығару, ірі сауда орталықтарына технологиямызды орнату.
— Деректер базасын қайдан аласыздар?
Оны технологияға тапсырыс берген ұйымның өзі ұсынуы керек. Біз тапсырыс берушіге технологиямызды ғана орнатып береміз.
Сынақ жұмысына интернеттегі ашық деректер базасын қолдандық. Тест кезінде біздің технология 2 миллиард дерек ішінен адамды 1 секундта таныды. Бұл — өте жақсы көрсеткіш.
— Сынақ нәтижесі қалай болды?
— Жоғарыда айтқанымдай, ең көп дегенде 2 миллиард дерекпен жұмыс істедік. Әр сынақ сайын шыққан қатемен жұмыс істедік. Бәрібір 100% жұмыс істейтін технология болмайды. Технологияның жұмыс істеу дәлдігі 99% болды, 1% қате — қалыпты жағдай.
— Қазіргі қолданыстағы адамның бет-бейнесін тану технологиясынан қандай айырмашылық бар?
— Қазақстанда адамның бет-бейнесінен кім екенін танитын технология қолданыста. Бірақ үлкен базадан, бетперде таққан адамды дәл тану — қиын алгоритм. Тәжірибе жүзінде кеңсеміздің кіреберісіне орнаттық. Жеке дерегін қолдануға рұқсат берген қызметкерлер ғимаратқа сол арқылы кіріп жүр. Оларды тану үшін көзі ғана ашық болуы жеткілікті.
— Адамның көзі арқылы қалай таниды?
— Алгоритмді құрастырғанда ең басты талабымыз сол болды. Адам адамды көзіне қарап-ақ таниды ғой. Біз де жасанды интеллекті соған жақын қабілетке ие болғанын қаладық. Кескін бұлыңғыр болса, адамның өзі де дұрыс танымайды, сол сияқты оны алгоритм де танымауы мүмкін. Камераның сапасы төмен болған сайын, оның тану қабілеті де әлсірейді. Бірақ мүлде нәтиже көрсетпей қалмайды, адам сияқты барынша тануға тырысады.
Жасанды интеллектіде де әр ұлттың ерекшелігі болады екен. Мысалы, Қытай азаматтарын 100% танитын технологияны Қазақстанға алып келсе, қазақтарды тани алмауы мүмкін, қате көп шығады. Сондықтан қазақтарға ғана тән технологияны жасап шығару қажет болды.
— Біз көпұлтты мемлекетпіз ғой, оны қалай шештіңіздер?
— Сол үшін математика моделін құрастыру қиын болды. Оның үстіне шетелдік азаматтарды қостық. Сондықтан алгоритмді жан-жақты болуға үйреттік.
— Бұл технологияға кімдер тапсырыс бере алады?
— Оны тек Ashyq-қа қатысты технология деп түсінбеу керек. Ол технологияны қолданудың бір тәсілі ғана. Мысалы, мемлекеттік органдардан бастап, ірі сауда орталықтары, күзет фирмалары, жалпы қызметкерлерінің деректер базасы бар кез келген кәсіпорын қолдана алады. Осы технологияның көмегімен кәсіпорынның есігін автомат түрде ашылып, жабылатындай етуге болады.
Мысалы, кәсіпорынның ғимаратына кіргізбеу керек адам болса, оны да біздің алгоритммен ерте анықтайтындай етуге болады. Жүйе ол адамды таныса, күзетшіге немесе менеджерге белгі береді. Яғни технологияны дұрыс пайдалана алсақ, ол көп мәселені шеше алады.
Тағы бір мысал: ірі сауда орталықтарында күзетшінің жұмысын жеңілдетуге болады. Технология объектілерді тани алады, адамның қолындағы күмән туғызатын заттар, қару-жарақ, көлемді сөмкелер, қорапты көргенде белгі береді. Сонда күзетші барлық адамды емес, тек технология меңзеген объектіні бақыласа болады.
Мысалы, бетін жауып, камерадан тығылмақшы болған адамды да технология күмәнді деп тауып, бірден белгі береді. Тіпті, кинолардан көргеніміздей, жасанды интеллект көмегімен қораптың ішінде шамамен қандай зат бар екенін де болжауға болады.
— Сонда болашақта күзетшілер жұмыссыз қала ма?
— Олай толық кесіп айта алмаймыз. Бәрібір адамдармен тікелей байланыс жасамаса да, компьютер алдында бақылап отыратын адам қажет болады. Сосын күмәнді объектіні тексеретін де адам қажет болады. Мұнда тек күзетшіге төнетін қауіпті сейілтіп, оның жұмысын жеңілдететі деуге болады.
Сосын мойындау керек, қазір қажет болса, адамдар Ashyq қосымшасын да алдай алады. Басқа адамның ЖСН-ін енгізіп, мәртебесін өтірік көрсететіндер де кездеседі. Ал біздің технологияны ешкім алдай алмайды, ал9 алдағысы келген адамды жүйе бірден біліп қояды, дабыл қағады.
— AITechLab технологиясының бағасы қанша болады?
Бағасы әр тапсырыс берушіге жеке құрылады, сондықтан белгілі соманы айту қиын. Баға тапсырыстың түріне, деректер базасының көлеміне, бейнекамераның орнатылуына байланысты.
— Стартапты кім қаржыландырады?
— Стартапты Kazdream Technologies компаниясы қаржыландырады. Бұл компания көбіне деректермен жұмыс істейді. Сондықтан біздің технологияны бірінші осы компанияның деректерімен де сынап көрдік. Нәтиже тиімділігін көрсетті.
Отандық бағдарламашылар қазақтың «SIRI»жобасын жасады
IT Company Kazdream Develops First Digital Voice Assistant in Kazakh
The device is an analog of Apple’s Siri and Amazon’s Alexa, the new technology is capable of supporting conversation, giving advice and answering questions about the weather or the exchange rate in Kazakh and mixed Kazakh-Russian languages.
According to its creators, the primary aim of the gadget is to popularize the Kazakh language. While smart technologies are rising in demand for the public, few of them have been adopted into Kazakh. The new gadget’s goal is to create more comfortable usage for the rapidly growing Kazakh-speaking population and to make sure Kazakh speakers are included by smart homes and smart offices technologies.
While the device functions as a smart speaker, it is also expected to be used as a separate mobile app. The assistant currently does not have a name but its developers are planning on finishing the project and introducing it to the mass market by the end of the year.
“As you know, Alisa (digital voice assistant by Yandex) speaks Russian and Siri was created mainly for English-speaking users. In houses where Kazakh is spoken, Alisa does not respond to requests. Accordingly, the idea was born to create a Kazakh smart speaker in our native language. The primary task is to popularize the language and introduce the gadget as an assistant that knows Kazakh for everyday life or for the office,” said Nurgozha Kaliaskar, head of the project at Kazdream.
Kazdream partnered with Speech.kz laboratory to collect data and devise the gadget.
“We started working in 2019. The process was very long. We collected data manually. The recognition accuracy of our Kazakh and mixed languages is now over 75 percent. We are even approaching 80 percent. And this is the best figure in the country,” said Head of Speech.kz Dinara Alimova.
Within the framework of the same project, Kazakh users will be able to convert audio in the Kazakh language into text on the laboratory’s website. This technology is aimed to help visually impaired users in particular.
